Oogsten en verwerken
Met de hand, een mes, vork, schopje of schaar oogst de moestuinier de beloning voor het werk.
In een mand of kruiwagen transporteert hij/zij de opbrengst om ze te verwerken. Zo belandt het lekkers meteen op het bord. Of (veel) later.
Een rieten oogstmand voor sla, worteltjes,… Vaak afgebeeld op schilderijen, bewaard in de collectie van Kasteel Hex, ca. 1900-1950.
©Collectie Kasteel Hex.
Zaadhuis Vilmorin-Andrieux gaf tussen 1851 en 1961 ieder jaar een catalogus met zaden uit die ook in België werd verspreid. De potentiële oogst werd afgebeeld op kleurplaten. Die tekeningen vonden een plek in heel wat moestuinhandboeken. Wortels, bieten en aubergine uit de catalogus van 1855.
Collectie Bibliothèque nationale de France, département Réserve des livres rares, S-300.
Leerlingen van de Provinciale Groenten- en Moesteeltschool in Leuven verwerken de prei-oogst. Glasnegatief van Emiel Guns, directeur van de school tussen 1924 en 1953.
Collectie Moes- en tuinbouwschool de Wijnpers, Provinciaal archief Vlaams Brabant, Leuven.
Gewassen prei belandt op de kruiwagen. Leerlingen van de Provinciale Groenten- en Moesteeltschool in Leuven aan het werk. Glasnegatief van Emiel Guns, directeur van de school tussen 1924 en 1953.
Collectie Moes- en tuinbouwschool de Wijnpers, Provinciaal archief Vlaams Brabant, Leuven.
Moestuinhandboeken besteden niet alleen aandacht aan het voorbereiden van de grond, zaaien en planten. Ze geven ook advies over wanneer en hoe te oogsten: een Cantaloupemeloen ‘als de stengel afberst’. Afbeelding uit het Hofje der Planters van Pierre de Backer, editie van 1940.
Collectie Stad Antwerpen, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience.
In juli 1942 gaf de Boerinnenbond een kookboekje uit met als titel Groenten en fruit inmaken en bewaren. Het staat boordevol tips over het verwerken van de groente- en fruitoogst volgens verschillende bewaartechnieken. In oorlogstijd was dergelijk advies extra waardevol.
Een rijkelijke oogst siert de hoofding van het moestuintijdschrift Le Parterre, la Serre et le Potager, een tweewekelijks gratis moestuintijdschrift dat verscheen vanaf 1878 en minstens tot 1892.
Groepsfoto van de deelneemsters aan de opleglessen van de Boerinnengilde van Gruitrode in 1924. In landbouwersgezinnen was het werk in de moestuin, met inbegrip van de verwerking van de oogst, de taak van de vrouw.
Biodiversiteit in de tuin weerspiegelt zich in biodiversiteit op het bord. Affiche van Velt uit 2006 met een foto van Guy Oversteyns.
Collectie AMSAB-Instituut voor Sociale Geschiedenis, archief Velt.
Een kruiwagen is handig in de moestuin, ook bij de oogst van grote groenten. Metalen exemplaar uit de moestuin van Kasteel Hex, ca. 1880-1930. Vanaf 1930 vonden kruiwagens met luchtbanden ingang.
© Collectie Kasteel Hex.