Soep van gedroogde bonen

De oogst van de moestuin staat nu al een tijdje op een laag pitje. Maar de bewaarde oogst kan dienen voor lekkere maaltijden. Magda vertelde tijdens het MOES-tuin-project over soep van gedroogde bonen. Magda werkt als vrijwilligster bij Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee, waar haar persoonlijke archief als leerlinge ook bewaard wordt. Ze kreeg onder andere moestuinlessen op school. Bij de boerderij waar Magda opgroeide, was een moestuin met struik- en staakbonen. Zij en haar ouders droogden die en maakten er ‘s winters soep van. Magda herinnert zich hoe ze de meeste bonen ’s zomers vers aten. Wat teveel was, werd opgelegd in steriliseerbokalen voor de winter. De allerlaatste bonen, die al geel waren geworden, werden gebruikt om te drogen. Ze bleven groeien tot ze dik genoeg waren. Bij droog weer werden de bonenstruikjes uitgetrokken en ondersteboven bij de uien gehangen onder een afdak. De staakbonen werden geplukt en in grote broodpannen gelegd. Wanneer Magda’s moeder brood bakte, schoof ze de pannen met bonen in de oven wanneer die afkoelde. Zo droogden ze sneller. Het droogproces maakte de peulen, de omhulsels van de bonen, broos. De peulen gingen na het drogen in een stoffen zak. Door op de zak te kloppen, kwamen de bonen uit hun peul. De bonen waarbij dat niet lukte, werden in de winter met de hand gepeuld: een werkje voor ’s avonds rond de Leuvense stoof. Naast struik- en staakbonen werden ook ‘boerentenen’ gedroogd: die waren groot en dik. In een linnen zak op een droge plaats kunnen bonen heel lang bewaard blijven. 

Recept voor soep van droge bonen van Magda:

• Laat de bonen een nacht weken in water. Regenwater werd vroeger wel eens aangeraden. Je kan ook een lepeltje baksoda of bicarbonaat bij het water doen. Gebruik 250 gram bonen voor 3 liter soep.
• Doe de bonen in een pot of pan. Voeg per tas bonen twee tassen water toe. Laat gedurende een uur op zacht vuur koken.
• Fruit uien in een andere pot en doe er prei en selder bij en eventueel een aardappel. Kruid met laurier, tijm, peper en zout. Laat koken gedurende 15 minuten.
• Je kan kiezen tussen ‘soep met stukjes’ of ‘doorgestoken soep’. In het eerste geval voeg je de bonen toe en breng je op smaak. In het tweede geval voeg je een deel van de bonen toe, mix je de soep en voeg je dan pas de overige bonen toe en breng je op smaak. Soms zitten er ‘pellen’ in de soep, dan kan je de soep door de passe-vite draaien.
• Van deze soep kan je een maaltijdsoep maken door een hammetje of een varkenspoot mee te koken met de bonen.

Volgens Magda is dit een typisch recept van vroeger. Dit is hoe Magda het zag gebeuren en leerde van haar ouders. Elke familie hanteerde andere gebruiken, gewassen en recepten.  Meer info over het archief van Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee vind je hier. 

Een meisje fietst voorbij een moestuin met staken voor vermoedelijk bonen, circa 1920 – 1960 © Huis van Alijn