Onkruid wieden

Onkruid neemt plaats en voedingsstoffen van de moestuingewassen weg, waardoor ze minder kunnen groeien of in de problemen komen. Elke moestuinier wil het beperken, al geeft de ene al wat meer ruimte aan de wilde kruiden. Onkruid weghalen kan met de hand of met tal van verschillende gereedschappen. Het kan ook weggebrand worden of met chemische bestrijdingsmiddelen aangepakt. Dit laatste is slecht voor de omgeving en gezondheid, waardoor het steeds minder wordt toegepast.

Mechanisch wieden in De Biotope

De Lovie vzw is een sociale organisatie voor kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke handicap of andere beperking. De Biotope is de ruime hoeve- of moestuinwerking van de organisatie. Hoevemedewerkers met een beperking en begeleiders moestuinieren er samen. Het werk wordt aangepast aan ieders mogelijkheden, interesses en talenten. Er gaat aandacht naar de opbrengst én welzijn. De hoevemedewerkers staan in voor ieder moment van het teeltproces: van zaaien tot oogsten. Dat brengt voldoening en trots.

De moestuin bestaat al dertig jaar, maar nog steeds zoeken de begeleiders naar technieken en werktuigen die de hoevemedewerkers zo zelfstandig mogelijk kunnen maken in hun moestuinwerk en die de oogst zo goed mogelijk doen slagen. Want heel wat moestuinwerk vergt precisie, die voor de hoevemedewerkers niet evident is. Zo zorgde het wieden van onkruid soms voor problemen: het verschil tussen een klein plantje en een onkruid, is niet altijd gemakkelijk te zien. Er sneuvelden wel eens gewassen bij het wieden. De begeleiders verdiepten zich in hoe vroeger op kleinschalige landbouwbedrijven onkruid gewied werd. Zo kwamen ze uit bij een wiedeg: de tandjes aan schuine schijven halen plantjes uit de grond die niet op de aangeplante rij tussen de tandwielen groeien. Dit werktuig wordt niet door moestuiniers gebruikt, maar het is wel prima oplossing voor De Biotope.

Wiedeg, De Biotope, 2023 © CAG

Niet een, maar vele werktuigen om onkruid te wieden

Een van de deelnemers van de Moestuinbabbel in Langemark tijdens het project, bracht verschillende werktuigen mee waarmee hij zelf onkruid wiedt. Bij de verschillende werktuigen duidde hij ook de lokale verschillen in gebruik, aangezien hij zelf op verschillende plaatsen heeft gewoond en getuinierd. Zo had hij een stekertje of steekschoffel bij. Het werktuig wordt gebruikt in de regio rond Gent en Brugge om onkruid te wieden, hij zag het ook in combinatie met een hak gebruikt. Hij bracht ook een schaaf mee. Een van de deelnemers gebruikte ook een schaaf met een rakel erbij: dat is een soort ‘molentje’ dat het losgewerkte onkruid ook nog eens verhakkelt, zodat het blijft liggen en uitdroogt. De werktuigen kan je combineren: de schoffel ontwortelt de plant waarna de schaaf het onkruid vermaalt. Bij nat weer gebruik je de schaaf beter niet, want dan druk je het onkruid weer de bodem in. Een van de deelnemers vertelt dat ze voor het wieden van onkruid wel zes verschillende werktuigen gebruikt. Anderen doen het liever met de hand en combineren met een hakje waar nodig. Iemand anders verkiest een drietand. Een deelnemer kreeg verschillende werktuigen van een oude boer kreeg. Meestal neemt hij het werktuig dat het lichtst in de hand ligt, en als het niet goed lukt, neemt hij een zwaarder tuig. De hele groep ging akkoord met de overtuiging dat je het onkruidwerktuig afstemt op de aard van het onkruid, de afstand tussen de gewassen en de grootte van het onkruid.